Xác định lần tưới, nhu cầu nước cho một lần tưới và khả năng cung cấp nước

Tùy thuộc loại cây trồng, ta xác định lần tưới và nhu cầu nước cho mỗi lần tưới.

Số lần tưới phụ thuộc vào đặc tính của loài cây trồng và khả năng giữa ẩm của đất.Cùng là trồng cây xoài, nhưng trồng trên đất sét, số lần tưới/tháng sẽ ít hơn xoài trồng trên đất cát do đất sét có khả năng giữa nước tốt hơn đất cát.

Ta chỉ cần tính toán gần đúng thông số về lần tưới dùng để tính toán nguồn nước.Trong sản xuất, sẽ dựa vào thực tế đất đai, thời tiết để điều chỉnh số lần tưới cho phù hợp.

Nhu cầu nước/lần tưới là thông số quan trọng để tính toán, thiết kế hệ thống tưới và tính toán nguồn nước.Chuyên ngành thủy lợi có bảng tra nhu cầu nước cho các loại cây trồng/vụ hoặc ngày; tuy nhiên, nông dân cũng có nhiều kinh nghiệm thực tế để xác định nhu cầu nước tưới cho mỗi loại cây trồng.Trong thực tế, nhu cầu nước của cây trồng ít hơn nhiều so với lượng nước ta cung cấp; do vậy mà lượng nước tưới tùy thuộc vào phương pháp tưới.Thông thường nhu cầu nước tưới cho một cây lâu năm/lần tưới giao động từ 5-10 lít (tưới nhỏ giọt); 15-20 lít (tưới phun tia) 30 đến 40 lít nước (tưới rãnh, tưới phun mưa).

Từ xác định được nhu cầu nước của cây cho mỗi lần tưới, số lần tưới/tháng, số tháng cần tưới, ta xác định được nhu cầu nguồn nước tưới.

Ví dụ: ở miền nam, mùa khô bắt đầu từ tháng 11 và kết thúc vào cuối tháng 4 năm sau, như vậy có 5 tháng cần tưới/năm.Tùy theo loại cây trồng và tính chất đất, ta xác định số lần tưới/tháng, ví dụ là 6 lần/tháng (5 ngày tưới 1 lần), và lượng nước cần tưới cho mỗi cây là 20 lít cho 1 lần tưới, ta tính được:

Tổng nhu cầu nước/năm = 5 (tháng) x 6 (lần/tháng) x20 lít (lần tưới/cây) x2.000 (cây/ha) =2.000.000 lít/ha/năm, hoặc 2.000 m3/ha/năm.

Nếu bạn trồng 3 ha, nhu cầu nước thực tế để tưới cho cho cả mùa khô là 6.000 m3, như vậy, nếu trữ nước trong hồ, thì dung tích hồ phải dự trữ từ 7.000-8.000 m3  (bao gồm cả lượng nước bốc hơi, hao hụt khác); còn nếu khoang, đào giếng để lấy nước tưới, sau khi hoàn thành, người ta cũng xác định được khả năng cung cấp nước của giếng để bạn tiện tính toán số lượng giếng phải khoang/đào cho phù hợp.

Nếu đồng ruộng gần kênh thủy lợi hoặc có suối nước chảy quanh năm thì việc tính toán nguồn nước là không cần thiết.

Tác giả: Võ Đình Tiến